Le soutien aux revues en lutte s’internationalise!

Soutien de la revue COnTEXTES (Reue de sociologie de la littérature, Belgique)

Soutien de la revue ACME (International Journal for Critical Geographies)

N’hésitez pas à relayer ces débats dans vos universités, vos centres de recherches, vos sociétés savantes et dans les revues auxquelles vous participez. N’hésitez pas non plus à nous contacter et à envoyer votre soutien à ce mouvement à l’adresse suivante : SupportAcademicJournalsProtest@protonmail.com

Les logiques auxquelles s’opposent actuellement les scientifiques français relèvent de dynamiques globales. On ne peut prétendre les contrer que collectivement et internationalement.  

Translated versions below (English/Castellano/Deutsch/ Português /Italiano / (νέα) ελληνικά)

English

WHEN SCIENTIFIC JOURNALS PROTEST

In December 2019, the French government launched a radical pension reform project. It aims in particular to raise the age when retirement is possible with full pension rights, and to transform the way pensions are calculated. The reform project has provoked extensive social mobilizations, of which a long strike in public transport and massive street demonstrations have been the most visible expressions, particularly in the media. The reform particularly affects civil servants, including researchers and university lecturers, who could see their pensions substantially reduced. 

At the same time, the government is preparing a research law (LPPR), which aims to significantly transform the public service of higher education and research, by calling for more and more flexibility and competition for the research and university staff.

French universities and research labs are mobilized against these reforms. And several dozen scientific journals in the humanities and social science have declared themselves part of the struggle and/or on strike. In support of and while participating in the ongoing social movement, their editorial boards are protesting against both the pension reform project and the future research law (LPPR). This mobilization is unprecedented. In many ways, it is also incongruous: what does it mean, for a scientific journal, to be “mobilized”? to be “part of the struggle”? to “go on strike”?  

By disrupting or interrupting their activity, by refusing to keep their distance from what is going on in the scientific community as much as in the social world, these journals wish to highlight both the context that produces them, and the people who produce them. For it is the case that their intellectual and editorial work, as well as the production and sharing of knowledge that they provide, are threatened by the current proposed laws, which will contribute to the ever-growing fragility of our public service. 

Contributing To Collective Knowledge

The existence of our journals is part of an efficient knowledge economy. Scientists, many of them public officials, evaluate submitted texts, discuss, amend or reject them, and finally publish the works that are likely to contribute to collective knowledge. These works then benefit from the editorial work carried out by professionals trained in the documentation and publishing professions, under various kinds of occupational status, from civil servants to fixed-term contracts. Finally, the university libraries, which are public entities, buy these journals, by the unit or in sets via digital platforms. This online offer, which is available free to students, allows for journals to be distributed beyond the academic world: journalists as well as teachers, associations, elected officials and citizens thus benefit from a substantial contribution of reliable and continually renewed knowledge. 

While this knowledge-based economy ensures the enrichment of the sciences, it pays little in financial terms. It is in fact based on the invisible infrastructure of public service research. 

Public Service

Public service guarantees trained, qualified and stable editorial and secretarial staff. Public service provides networks or publishing houses for the digitization, archiving or promotion of articles. Public service underpins the existence of open access digital scientific journals entirely free of charge for their readers. Public service, finally, despite the slow deterioration of working conditions for university lecturers and the precarious situation of young researchers, continues to offer them the time they need to sit on editorial boards, to design dossiers, read, evaluate and discuss the articles submitted. In the end, however, the income generated by scientific journals is not used to pay the scientists who run them or the workers who produce them. These few revenues are in fact captured by the companies that publish, and particularly by the companies that distribute these journals – the only way out of this system being open access solutions, which some journals have turned to in recent years and which need to be developed to disseminate scientific knowledge even more widely.

The future research law, as announced, threatens to undermine the foundations of this financial, scientific and human economy of journals. It hits hard at the research support staff, who are precisely those who enable scientific journals to exist as manufactured objects (even online, even in virtual space, an article is formatted and edited). The new law makes the situation of these staff more precarious, replacing permanent employment with contracts running only for the duration of a project. This will oblige the journals, which are fragile collective entities, to spend time and energy submitting meticulously edited dossiers and to request the privilege of benefiting from a few hours of a publishing worker’s fixed-term employment contract.

This Law Dramatically Weakens The Position Of Young Researchers

By promoting project-based research, accompanied by research contracts of limited duration, thus drastically reducing the recruitment of researchers, this law dramatically weakens the position of young researchers in search of jobs, despite the fact that these young scholars contribute massively to the production of scientific articles and the dynamic renewal of knowledge. The concentration of public money in very mysterious “great societal challenges” tends to lead to a Malthusian movement of scientific production and to  the “Darwinian” elimination – to quote the President of the Centre National de la Recherche Scientifique – of scientific journals that do not respond immediately to these “challenges”. In so doing, it contributes to weakening the pluralism and independence of public research.

By going on strike or declaring themselves mobilized, publishing blank journal issues or specific texts about the current and future reforms, the scientific journals are able at once to show the other side of the coin and everything that makes possible the production and dissemination of a knowledge that is simultaneously independent (especially from industry-based funds), reliable (because it is discussed by high-level scientists) and new (this knowledge being the basis of future university and school textbooks).

Our journals owe their existence solely to the public service of research. Because we consider both the former and the latter threatened, we, a collective of mobilized journals, quite firmly stand in opposition to the current so-called reform projects. 

List of signatory journals: https://universiteouverte.org/2020/01/20/liste-et-motions-des-revues/

Please relay these debates in your universities, research centres, scholarly associations, learned societies, and scientific journals. You can contact us and send your support to this movement to the following address: SupportAcademicJournalsProtest@protonmail.com

The logics currently opposed by French scientists are part of global dynamics. We can only claim to counter them together, on an international level.

Español

CUANDO LAS REVISTAS CIENTÍFICAS PROTESTAN

El gobierno francés lanzó en diciembre 2019 un proyecto de reforma radical de las pensiones. Dicho proyecto tiene como objetivo retrasar la edad de jubilación completa y transformar las modalidades de cálculo de las pensiones. La reforma ha provocado enormes movilizaciones sociales, entre las cuales una larga huelga de los transportes públicos y manifestaciones masivas en las calles han sido las más visibles en los medios de comunicación. La reforma afecta particularmente a los funcionarios, entre ellos investigadores y profesores, que podrían ver su jubilación amputada substancialmente.

Paralelamente, el gobierno prepara una Ley de programación plurianual de la investigación (LPPR en sus siglas en francés), que pretende transformar significativamente el servicio público de enseñanza superior y de investigación. La flexibilización de los estatus, la puesta en competición entre colegas y la precarización del personal constituyen líneas directrices perfectamente identificables de este proyecto. 

Las universidades y los laboratorios se movilizan contra estas reformas. Por su parte, varias decenas de revistas de ciencias humanas y sociales se declararon, algunas “en lucha”, y otras “en huelga”. Para apoyar y participar en el movimiento social en marcha, sus comités de redacción han reaccionado protestando simultáneamente contra el proyecto que apunta a la destrucción del sistema previsional de pensiones, y contra los proyectos de ley de financiamiento de la investigación que circulan actualmente (LPPR de sus siglas en francés). Este tipo de movilización es inédito. En muchos aspectos es también incongruente: ¿qué puede significar que una revista “se movilice”? ¿Que se declare “en lucha”? ¿“En huelga”?

Cuando perturban o interrumpen su actividad, cuando rehúsan mantenerse a distancia de lo que está pasando, tanto en la comunidad científica como en el mundo social, esas revistas quieren destacar la importancia, tanto de lo que las hace lo que son, como de quienes las hacen lo que son. Porque su trabajo intelectual y editorial, la producción y la difusión de los saberes que sustentan, se encuentran también amenazados por los proyectos de ley actuales; ya que los mismos van a contribuir de una manera cada vez más intensa, al deterioro de la función pública.

Contribuyendo al conocimiento colectivo

La existencia de nuestras revistas se debe a una economía del conocimiento eficaz, ya que son lxs científicxs, muchos de ellxs funcionarios públicos, quienes evalúan los textos, los discuten, los enmiendan o los rechazan, para finalmente publicar los trabajos susceptibles de contribuir al conocimiento colectivo. Los trabajos publicados se benefician igualmente de un trabajo de diseño realizado por profesionales formadxs en los oficios de la documentación y de la edición. Estos tienen estatutos jurídicos variados, desde el funcionariado hasta el contrato temporal. Al final, son sobre todo las bibliotecas universitarias, organismos públicos, las que compran las revistas a la unidad o en paquete, a través de las plataformas digitales. Esta oferta en línea, gratuita para lxs estudiantes, permite una difusión que se extiende al exterior del ámbito universitario Esto permite que profesores, periodistas, asociaciones civiles, representantes públicxs, y lxs ciudadanxs en general, puedan tener acceso a conocimientos fiables y actualizados.

Servicio público

Si bien esta economía del conocimiento permite la producción y la difusión de los saberes, la misma genera poco en términos financieros. En efecto, dicha economía se adosa a una infraestructura invisible, la del servicio público de la investigación; lo cual garantiza un personal formado, calificado y estable a nivel de la redacción. Es un servicio que ofrece, con fondos públicos, los medios necesarios para la digitalización, el almacenamiento y la promoción de artículos. El hecho que se trate de un servicio público permite la existencia de revistas científicas digitales de calidad en acceso abierto y enteramente gratis. A pesar de la lenta degradación de las condiciones de trabajo de lxs docentes e investigadores titulares y la precarización de las condiciones laborales de los jóvenes investigadores, los comités de redacción han continuado a encontrar el tiempo necesario para reunirse, para concebir los dossiers, leer, evaluar y discutir los artículos propuestos. Todo ello a pesar de que los ingresos producidos por las revistas no sirven para remunerar a lxs científicxs que las hacen vivir, o a lxs empleadxs que las producen. Los pocos ingresos que esta actividad genera son acaparados por las sociedades que publican, y aún más por las que difunden las revistas; salvo si tienen acceso abierto, un dispositivo al cual algunas revistas han acudido en estos últimos años, y que necesita ser reforzado para difundir aún más los saberes científicos.

La referida ley LPPR (el proyecto de ley de financiamiento de la investigación), tal como ha sido anunciada, promete socavar los fundamentos de esta economía financiera, científica y humana de las revistas. La misma golpea de lleno el personal llamado “de apoyo” a la investigación, que son justamente los que permiten que las revistas existan como objetos, como productos elaborados (en efecto, incluso en línea, en el espacio virtual, el artículo tiene que ser producido).  De esta manera, la precariedad de ese personal aumenta, mediante la substitución de empleos perennes por contratos denominados como “de obra” (De chantier); lo cual obligará a las revistas, como colectivos frágiles que son, a agotar sus esfuerzos para solicitar el derecho a beneficiarse de algunas horas del contrato de trabajo de una trabajadora o un trabajador de edición.

Esta ley debilita de forma dramática a lxs jóvenes investigadores

  Al promover una investigación basada en proyectos, complementada con contratos de investigación de una duración limitada, y al disminuir drásticamente el reclutamiento de investigadores titulares, la ley en cuestión debilita de forma dramática a lxs jóvenes investigadores en búsqueda de un puesto; quienes son lxs que contribuyen masivamente a la producción de artículos científicos, y a la renovación dinámica de conocimientos. La concentración de dinero público para unos muy oscuros “grandes desafíos sociales”, tiende a un movimiento maltusiano de la producción científica y a la eliminación “darwinista” –para retomar los términos funestos del presidente del CNRS (nota: el organismo público francés de investigación)–, de las revistas que no responden a primera vista con esos “grandes desafíos”. Al hacer esto, contribuye a debilitar el pluralismo y la independencia de la investigación pública.

Que estén en huelga o se declaren en lucha, que publiquen un número en blanco o textos sobre las reformas actuales o futuras, las revistas de ciencias humanas y sociales que se han declarado “en lucha”o “en huelga”, con su actitud revelan lo que está detrás del telón, y todo lo que cuesta la producción y la difusión de un saber que es a la vez independiente (sobre todo de las ganancias industriales), fiable (porque es producto de una discusión científica de alto nivel), y nuevo (por lo cual servirá de base para los futuros manuales universitarios y escolares).

Nuestras revistas deben su existencia, en un sentido estricto, al servicio público de la investigación. Ver ambos amenazados simultáneamente es lo que hoy día nos lleva, al colectivo de las revistas en lucha, a oponernos a los proyectos actuales de reforma con la mayor firmeza.

Lista de revistas signatarias: https://universiteouverte.org/2020/01/20/liste-et-motions-des-revues/

No dudéis en difundir estos debates en vuestras universidades, en vuestros centros de investigación, vuestras sociedades científicas y en las revistas en las cuales contribuís. No dudéis tampoco en contactarnos y enviar vuestro apoyo a este movimiento a la dirección siguiente: SupportAcademicJournalsProtest@protonmail.com 

Las lógicas a las cuales se oponen actualmente los científicos franceses responden a dinámicas globales. Solo podremos contrarrestarlas colectiva et internacionalmente.

Deutsch

 WENN WISSENSCHAFTLICHE ZEITSCHRIFTEN PROTESTIEREN

 Im Dezember 2019 hat die französische Regierung ein radikales Rentenreformprojekt veröffentlicht. Sie zielt insbesondere darauf ab, das Alter des Ruhestands mit voller Rente zu erhöhen und die Art und Weise der Rentenberechnung zu verändern, um langfristig Rentenbeträge zu kürzen. Die Reform hat umfangreiche soziale Mobilisierungen ausgelöst, von denen ein langer Streik in den öffentlichen Verkehrsmitteln und massive Straßendemonstrationen die sichtbarsten Ausdrucksformen waren. Die Reform betrifft vor allem Beamte, darunter Forscher und Akademiker, die ihre Pensionen erheblich gekürzt sehen.

Gleichzeitig bereitet die Regierung ein Gesetz für eine mehrjährige Forschungsprogrammierung (Loi de Programmation Pluriannuelle de la Recherche) vor, das den öffentlichen Dienst bei Hochschulbildung und Forschung erheblich verändern soll. Die Flexibilisierung der Status, die Verallgemeinerung von Konkurrenzverhältnissen unter Kollegen und die Prekarisierung des Personals stellen deutliche Linien des Projekts dar.

 Universitäten und Forschungslabore mobilisieren sich gegen diese Reformen. Mehrere Dutzend geistes- und sozialwissenschaftliche Zeitschriften haben sich « im Kampf » bzw. « im Streik » erklärt. Zur Unterstützung und Beteiligung an der laufenden sozialen Bewegung protestieren ihre Redaktionen sowohl gegen das Rentenreformprojekt als auch gegen die derzeit im Umlauf befindlichen Entwürfe eines Gesetzes für eine mehrjährige Forschungsprogrammierung (LPPR – Loi de Programmation Pluriannuelle de la Recherche). Eine solche Mobilisierung ist ohne Beispiel. In vielerlei Hinsicht kann sie als kurios erscheinen: Was bedeutet eigentlich für eine Zeitschrift « sich zu mobilisieren », « kämpfen » oder « streiken »?

 Indem sie ihre eigene Tätigkeit stören oder unterbrechen und indem sie sich weigern, sich von den Vorgängen ebenso in der wissenschaftlichen Gemeinschaft wie in der sozialen Welt fernzuhalten, wollen diese Zeitschriften sowohl das hervorheben, was sie als solche ausmacht, als auch diejenigen, die sie machen. Ihre intellektuelle und redaktionelle Arbeit sowie die Produktion und der Austausch von Wissen, die sie für die Öffentlichkeit bereitstellen, sind durch die beiden aktuellen Gesetzesentwürfe bedroht, die zu der zunehmende Gefährdung des öffentlichen Dienstes beitragen werden.

Zum kollektiven Wissen beitragen

 Die Existenz unserer Zeitschriften ist Bestandteil einer wirksamen Wissensökonomie. Es sind WissenschaftlerInnen, von denen ein erheblicher Teil Beamtet sind, die Texte bewerten, sie diskutieren, ändern oder ablehnen und schließlich Forschungen veröffentlichen, die zum kollektiven Wissen beitragen. Diese Forschungen genießen die redaktionelle Arbeit von Fachleuten, die in den Berufen der Dokumentation und Verlagswesens ausgebildet sind und verschiedene Status haben, von Beamtenstatus bis hin zu befristeten Verträgen. Schließlich sind es vor allem Universitätsbibliotheken, d.h. öffentliche Einrichtungen, die die Zeitschriften einzeln oder im Bündel über digitale Portale abonnieren. Dieses für Studierende kostenlose Online-Angebot ermöglicht die Verbreitung auch außerhalb der akademischen Welt: JournalistInnen sowie LehrerInnen, Verbände, gewählte AmtsträgerInnen und BürgerInnen genießen somit einen erheblichen Zugang zu zuverlässigem und Aktuellem Wissen.

Öffentlicher Dienst

 Auch wenn diese Wissensökonomie die Anreicherung des Wissens gewährleistet, bringt sie jedoch finanziell wenig ein. Sie stützt sich in der Tat auf eine unsichtbare Infrastruktur, nämlich die des öffentlichen Forschungsdienstes. Es ist dieser öffentliche Dienst, der ein geschultes, qualifiziertes und stabiles Redaktionssekretariat garantiert. Es ist dieser öffentliche Dienst, der Netzwerke oder Verlage für die Digitalisierung, Archivierung oder Verbreitung von Artikeln anbietet. Es ist dieser öffentliche Dienst, der die Existenz von qualitativ hochwertigen digitalen wissenschaftlichen Zeitschriften im open access völlig kostenlos ermöglicht. Schließlich ist es dieser öffentliche Dienst, der trotz der langsamen Verschlechterung der Arbeitsbedingungen der fest angestellten AkademikerInnen und der Prekarisierung der jungen ForscherInnen weiterhin die Zeit bietet, die diese benötigen, um in den HerausgeberInnengremien zu sitzen, die Themenhefte zu entwerfen, die vorgeschlagenen Artikel zu lesen, zu bewerten und zu diskutieren. Letztendlich aber werden die Einnahmen der Zeitschriften jedoch nicht an die WissenschaftlerInnen, die sie pflegen, oder an die ArbeiterInnen, die sie produzieren, ausgezahlt. Die Einnahmen werden in der Tat von den Unternehmen, die diese Zeitschriften veröffentlichen und mehr noch vertreiben, eingezogen, es sei denn, man richtet sich auf Open-Access-Systemen, die einige Zeitschriften in den letzten Jahren auf den Weg gebracht haben und die verstärkt werden müssten, um wissenschaftliche Erkenntnisse noch weiter zu verbreiten und zum Gemeingut zu werden.

 Das angekündigte LPPR-Gesetz verspricht die Grundlagen dieser dreifachen – finanziellen, wissenschaftlichen und menschlichen – Ökonomie der Zeitschriften zu zerschmettern. Sie trifft hart und direkt die Forschungsmitarbeiter, die genau diejenigen sind, die Zeitschriften als Realien, als hergestellte Produkte existieren lassen (auch online, auch im virtuellen Raum, muss ein Artikel geprüft, formatiert und bearbeitet werden). Das Gesetz prekarisiert diese Mitarbeiter, indem es Festanstellungen durch so genannte « Baustellen »-Verträge ersetzt, die die Zeitschriften, als empfindliche Kollektive wie erwähnt, dazu zwingen werden, ihre Kräfte zu erschöpfen, um penible Anträge einzureichen und das Recht zu beantragen, einige Stunden des Arbeitsvertrags eines Verlagsmitarbeiters in Anspruch zu nehmen.

Dieses Gesetz beeinträchtigt junge ForscherInnen dramatisch

Durch die Förderung einer projektorientierten Forschung in Verbindung mit befristeten Forschungsverträgen, die die Einstellung von fest angestellten ForscherInnen drastisch reduziert, beeinträchtigt dieses Gesetz junge ForscherInnen auf der Suche nach Arbeitsplätzen dramatisch. Die Konzentration öffentlichen Gelder auf sehr obskure « große gesellschaftliche Herausforderungen » hin führt tendenziell zu einer malthusianischen Bewegung der wissenschaftlichen Produktion und zu einer « darwinistischen » Eliminierung – die verheerenden Worten des Präsidenten des CNRS aufgreifend – von Zeitschriften, die auf den ersten Blick nicht diesen « großen Herausforderungen » entsprechen. Damit trägt sie zur Schwächung des Pluralismus und der Unabhängigkeit der öffentlichen Forschung bei.

 Ob sie sich „im Streik“ oder „im Kampf“ erklären, ob sie eine leere Ausgabe oder Texte über aktuelle und zukünftige Reformen veröffentlichen, machen diese Zeitschriften die andere Seite der Medaille sichtbar und all das, was die Produktion und Verbreitung von Wissen ermöglicht, das gleichzeitig unabhängig (insbesondere vom industriellen Geldsegen), zuverlässig (weil es von hochrangigen Wissenschaftlern diskutiert wird) und neu ist (eben dieses Wissen ist die Grundlage für zukünftige Universitätshandbücher und dann auch für Schulbücher).

Unsere Zeitschriften verdanken ihre Existenz ausschließlich dem öffentlichen Dienst der Forschung. Beides gleichzeitig bedroht zu sehen, ist es, was uns heute als ein Kollektiv von Zeitschriften im Kampf dazu bringt, den aktuellen Reformprojekten mit größter Entschiedenheit entgegenzutreten.

Liste der unterzeichnenden Zeitschriften: https://universiteouverte.org/2020/01/20/liste-et-motions-des-revues/

Liebe KollegInnen, Könnten Sie die folgende Tribüne der wissenschaftlichen Zeitschriften über die geplanten Reformen in Frankreich in Ihren Universitäten, Forschungseinrichtungen, wissenschaftlichen Gesellschaften und Zeitschriften weiterleiten? Sie können uns gerne von jeglichen Initiativen bzw. Unterstützungen informieren: SupportAcademicJournalsProtest@protonmail.com

Selbstverständlich sind die Angriffen gegen unsere akademischen Traditionen, Institutionen und Kräfte internationale Strömungen. Nur eine kollektive bzw. internationale Gegenbewegung kann akademische Freiheiten und gute Forschung erhalten. 

Português

QUANDO AS REVISTAS CIENTÍFICAS PROTESTAM

O governo francês lançou, em dezembro de 2019, um projeto radical de reforma da previdência. Esse projeto visa fazer recuar a idade da aposentadoria plena e transformar as modalidades de cálculo das prestações sociais. A reforma suscitou uma ampla mobilização, com uma longa greve dos transportes coletivos e grandes manifestações de rua – suas expressões de maior visibilidade, principalmente na mídia. A reforma afeta particularmente os funcionários públicos, e entre eles pesquisadores e professores, que podem ter suas aposentadorias substancialmente diminuídas.

Paralelamente, o governo prepara uma Lei de programação plurianual, que visa transformar profundamente a pesquisa e o ensino superior públicos. Flexibilização dos estatutos, competição entre colegas e precarização do pessoal constituem os principais eixos desse projeto.

As universidades e laboratórios estão se mobilizando contra essas reformas. Várias dezenas de revistas de ciências humanas e sociais também se declararam algumas “em luta”, outras “em greve”. Em apoio e participação ao movimento social em curso, seus comitês de redação protestam ao mesmo tempo contra o projeto que visa as aposentadorias e contra os projetos, que atualmente circulam, da Lei de Programação Plurianual da Pesquisa (LPPR). Essa mobilização é inédita. Por vários de seus aspetos, também, ela é incongruente: que pode significar, para uma revista, “mobilizar-se”? dizer-se “em luta”? “entrar em greve”?

Perturbando ou interrompendo sua atividade, recusando-se a manter distância daquilo que está em jogo na comunidade científica ou no mundo social, essas revistas pretendem mostrar aquilo de que são feitas e aquelas e aqueles que as fazem. Porque seu trabalho intelectual e editorial, a produção e o compartilhamento dos saberes que elas garantem, também estão sendo ameaçados pelos projetos de leis atuais, que irão contribuir para a fragilização crescente do serviço público.

Contribuir para o conhecimento coletivo

A existência de nossas revistas depende de uma economia do conhecimento eficaz. São cientistas, dos quais uma parte significativa de agentes do serviço público, que avaliam, discutem, emendam ou rejeitam textos, para finalmente publicar trabalhos suscetíveis de contribuir para o conhecimento coletivo. Tais trabalhos beneficiam-se em seguida de uma atividade de formatação realizada por especialistas da documentação e da edição, com situações profissionais variadas, alguns deles funcionários públicos, outros assalariados contratuais. Por fim, bibliotecas universitárias e outros organismos compram as revistas por unidade ou por assinatura em plataformas digitais. Essa oferta digital, gratuita para estudantes, permite uma difusão fora do campo universitário: jornalistas, professoras e professores, associações, representantes eleitos, cidadãs e cidadãos são beneficiados com uma contribuição significativa de conhecimentos confiáveis e renovados.

Serviço público

Se essa economia do conhecimento garante o enriquecimento do saber, ela gera poucos rendimentos financeiros. Na verdade, está apoiada em uma infraestrutura invisível, a do serviço público da pesquisa. Esse serviço público é o que permite a existência de um pessoal formado, qualificado e estável para a secretaria de redação. É esse serviço público que oferece redes ou editoras, para a digitação, a arquivamento e a promoção de artigos. É o que permite a existência de revistas científicas digitais de qualidade, de acesso aberto e inteiramente gratuitas. Não obstante a lenta degradação das condições de vida dos professores e pesquisadores estatutários e a precarização de pesquisadoras e pesquisadores mais jovens, é esse serviço público, enfim, que continua a fornecer o tempo necessário à participação nos comitês de redação, à conceção de dossiês, e à leitura, avaliação e discussão dos artigos propostos. Em contrapartida, a renda gerada pelas revistas não permite remunerar os cientistas que as animam, ou as trabalhadoras e trabalhadores que as fabricam. Essa renda é recuperada pelas empresas que editam e, mais do que isso, divulgam essas revistas no âmbito de um setor editorial muito frágil – salvo nos casos em que se recorre a dispositivos de acesso aberto, que algumas revistas lançaram nesses últimos anos e que necessitam ser reforçados para que se possa difundir ainda mais amplamente os conhecimentos científicos. 

A Lei de Programação Plurianual da Pesquisa, tal como anunciada, liquidaria os fundamentos dessa tripla economia das revistas, financeira, científica e humana. Ela atinge frontalmente o chamado pessoal de apoio à pesquisa – justamente aqueles que permitem que as revistas existam enquanto objetos, enquanto produtos manufaturados (mesmo sob forma digital, mesmo em um espaço virtual, um artigo é editado e montado). Ela precariza esse pessoal, substituindo o emprego perene por contratos “de canteiro”, que obrigarão as revistas, coletivos frágeis como mostramos, a esgotarem suas forças em um trabalho de apresentação de improváveis dossiês para solicitar o direito de se beneficiarem de algumas horas de contrato de trabalho de um trabalhador da edição.

Essa lei fragiliza de forma dramática os jovens pesquisadores e pesquisadoras

Promovendo uma pesquisa por projetos, financiada por contratos de pesquisa de duração limitada, diminuindo drasticamente os recrutamentos de pesquisadoras e pesquisadores titularizados, essa lei fragiliza de forma dramática os jovens pesquisadores e pesquisadoras em busca de titularização, que são justamente aquelas e aqueles que contribuem de forma maciça para a produção de artigos científicos e para a renovação dinâmica do conhecimento. A concentração de dinheiro público em obscuros “grandes desafios societais” sinaliza um malthusianismo da produção científica e a eliminação “darwinista”, conforme os funestos termos do presidente do CNRS, de revistas que não estariam respondendo a esses “grandes desafios”.  Nesse sentido, contribui para enfraquecer o pluralismo e a independência da pesquisa pública.

Pondo-se em greve ou declarando-se em luta, publicando um número branco ou textos sobre as reformas atuais e futuras, as revistas expressam um outro ponto de vista, mostrando tudo que torna possível  produção e a difusão de um saber ao mesmo tempo independente (das benesses do financiamento industrial), confiável (posto que discutido por cientistas de alto nível) e novo (é esse saber que dará base para os futuros manuais universitários, e mais tarde escolares).

Nossas revistas devem sua existência exclusivamente ao serviço público de pesquisa. Ver a ameaça que hoje pesa simultaneamente sobre ambos é o que nos leva, enquanto coletivo de revistas em luta, a nos opor com muita firmeza aos atuais projetos de reforma.

Lista das revistas signatárias: https://universiteouverte.org/2020/01/20/liste-et-motions-des-revues/

Não hesitem em divulgar esses debates nas universidades, nos centros de pesquisa, nas associações científicas e nas revistas de que vocês participam. Não hesitem também em nos contatar e enviar seu apoio a esse movimento para o seguinte endereço: SupportAcademicJournalsProtest@protonmail.com

As lógicas a que se opõem atualmente os cientistas franceses inscrevem-se em dinâmicas globais. Só poderemos detê-las coletivamente e internacionalmente.

Italiano

Quando le riviste scientifiche protestano 

Il governo francese ha avviato, nel mese di dicembre 2019, un progetto radicale di riforma delle pensioni. Questo progetto ha per obiettivo di innalzare l’età pensionabile a tasso pieno e di trasformare le modalità di calcolo delle pensioni. La riforma ha provocato delle mobilitazioni sociali importanti tra le quali uno lungo sciopero nel settore dei trasporti e delle manifestazioni di strada massicce sono state le espressioni più visibili, in particolare nei media. Questa riforma impatta in particolare i funzionari pubblici, tra cui i ricercatori e i docenti universitari, che potrebbero vedere la loro pensione ridursi sostanzialmente.

Allo stesso tempo, il governo prepara una legge di programmazione pluriannuale della ricerca (LPPR) che intende imporre delle trasformazioni drastiche nel servizio pubblico dell’insegnamento superiore e di ricerca. La flessibilizzazione degli statuti, la messa in competizione dei colleghi fra di loro e la precarizzazione del personale e dei centri di ricerca sono i principali elementi identificabili in questo progetto.

Le università e i centri di ricerca si stanno mobilitando contro queste riforme. Dal canto loro, alcune decine di riviste di scienze umane e sociali si dichiarano “in lotta”, altre “in sciopero”. Per sostenere il movimento in corso, i loro comitati di redazione protestano sia contro il progetto di riforma delle pensioni, sia contro i pre-progetti che riguardano la legge sulla ricerca. Una tale mobilitazzione è inedita. In molti aspetti, è incongrua: cosa può significare, per una rivista, il fatto di “mobilitarsi”? Dirsi “in lotta”? Di mettersi “in sciopero”?

Turbando o interrompano la loro attività, le riviste si rifiutano di rimanere a distanza di quello che sta succedendo nella comunità scientifica e nel mondo sociale. Le riviste, inoltre, vogliono porre luce sia sui processi di produzione che portano alla loro esistenza, sia sui lavoratori e lavoratrici che concretamente fanno le riviste. Poiché il loro lavoro intellettuale ed editoriale, di produzione e di condivisione dei saperi vengono minacciati dai progetti di legge attuali, che contribuiranno alla fragilizzazione sempre più forte del servizio pubblico.

Contribuire alla conoscenza collettiva

L’esistenza delle nostre riviste si iscrive in un’economia della conoscenza efficace. Degli scienziati, fra cui una parte importante sono funzionari pubblici, valutano testi, li discutono, li emendano, li rigettano, per finalmente pubblicare dei lavori che possono contribuire alla conoscenza collettiva. Questi lavori beneficiano poi del lavoro realizzato da professionisti formati ai mestieri della documentazione e dell’edizione, che hanno vari statuti, dal funzionario al contratto a tempo determinato. Infine, sono soprattutto biblioteche universitarie, organizzazioni pubbliche, che comprano le riviste all’unità o in pacchetto via delle piattaforme digitali. Questa offerta online (gratuita per gli studenti) permette una diffusione fuori dal campo universitario. I giornalisti, cosi come gli insegnati, le associazioni, gli eletti, i cittadini, beneficiano di un apporto sostanziale di conoscenze affidabili e rinnovate.

Servizio pubblico

Se questa economia della conoscenza va nel senso di un arricchimento del sapere, è tuttavia poco redditizia. E’ addossata ad una infrastruttura invisibile, quella del servizio pubblico della ricerca. E’ questo servizio pubblico a garantire dei personali specializzati, qualificati e stabili in quanto segretari di redazione. E’ questo servizio pubblico che permette di attuare processi di archiviazione e di promozione degli articoli. E’ questo stesso servizio pubblico a permettere l’esistenza di riviste scientifiche digitali di qualità in open access e completamente gratuite. E’ questo stesso servizio pubblico infine, a garantire ai lavoratori – malgrado la lenta digradazione delle condizioni di lavoro degli insegnanti e ricercatori strutturati e la precarizzazione dei giovani ricercatori – il tempo necessario per partecipare ai comitati di redazione, la concezione di dossier tematici, la possibilità di leggere, valutare e discutere degli articoli proposti. Ma, infine, i redditi prodotti dall’attività delle riviste non servono a remunerare gli scienziati che li fanno vivere o i lavoratori e lavoratrici che li concepiscono. Questi redditi (quando ci sono) tornano alle società che lavorano o distribuiscono queste riviste nel contesto di un settore editoriale comunque molto fragile. Fanno eccezione i dispositivi di open access che alcune riviste hanno cominciato ad usare ma  comune essi devono essere rinforzati per poter diffondere più largamente il sapere scientifico.

La legge di programmazione pluriannuale della ricerca  (LPPR), cosi come viene annunciata, promette di distruggere i fondamenti di questa triplice economia – finanziaria, scientifica e umana – delle riviste.  Colpisce gravemente il personale responsabile del sostegno alla ricerca,  che sono appunto quelli che permettono alle riviste di esistere in quanto oggetti editoriali, in quanto prodotti  (anche per quelle esclusivamente on-line, che richiedono lo stesso un lavoro di edizione e di produzione). La riforma precarizza il personale, sostituisce forme di impiego perenne con dei contratti detti ‘di cantiere’ (a progetto), che obbligheranno le riviste, che sono già fragili, a esaurire le loro forze per costruire dei dossier amministrativi complessi e sollecitare il diritto di beneficiare di alcune ore di contratto di lavoro per impiegare degli specialisti dell’edizione.

Questa legge fragilizza in maniera drammatica i giovani ricercatori

Questa legge promuove il principio di una ricerca ‘a progettò abbinata con dei contratti di ricerca a durata limitata, promette di diminuire drasticamente i reclutamenti di ricercatori titolari (o strutturati), fragilizza in maniera drammatica i giovani ricercatori. Dobbiamo ricordare che sono precisamente questi giovani ricercatori  a contribuire in modo sostanziale alla produzione di articoli scientifici e al rinnovo delle dinamiche di conoscenza. La concentrazione del denaro pubblico su delle cosiddette (ma talvolta oscure) ‘grande sfide della società’ ci porta verso un movimento maltusiano della produzione scientifica e all’eliminazione ‘darwinista’, per riprendere i termini dello stesso presidente del consiglio nazionale della ricerca (CNRS), per delle riviste che non rispondono a priori a queste ‘sfide’. Ciò facendo, contribuisce a indebolire sia il pluralismo che l’indipendenza della ricerca pubblica.

Alcune riviste si mettono in sciopero, altre si dichiarano ‘in lotta’, alcune propongono un numero bianco e altre pubblicheranno dei testi sulle riforme attuali e a venire. In un colpo, le riviste mostrano l’altro lato della medaglia del lavoro editoriale, cioè tutto quello che permette la produzione e la diffusione di un sapere sia indipendente (dagli interessi industriali), affidabile (perché discusse da scientifici di alto livello) e nuovo (questo sapere è anche oggetto di futuri manuali universitari e poi scolastici).

Le nostre riviste devono la loro esistenza al servizio pubblico della ricerca. Vedere l’uno e l’altro contemporaneamente minacciati oggi è quello che ci porta, in quanto collettivo delle riviste in lotta, ad opporci ai progetti di riforma in corso con la fermezza la più assoluta.

Lista delle riviste che hanno firmato la tribuna: https://universiteouverte.org/2020/01/20/liste-et-motions-des-revues/

Non esitate a fare circolare questi dibattiti nelle vostre università, centri di ricerca, associazioni professionali e società scientifiche e nelle riviste di cui siete partecipi. Non esitate neanche a contattarci o a mandarci il vostro sostegno all’indirizzo seguente: SupportAcademicJournalsProtest@protonmail.com

Le logiche alle quali si oppongono i scientifici francesi si iscrivono in delle dinamiche globali alle quali dobbiamo opporci collettivamente e a livello internazionale.

(νέα) ελληνικά

ΟΤΑΝ ΤΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΠΕΡΙΟΔΙΚΑ ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΟΝΤΑΙ

Τον Δεκέμβριο του 2019 η γαλλική κυβέρνηση προώθησε ένα σχέδιο συνολικής μεταρρύθμισης του συνταξιοδοτικού συστήματος. Το νομοσχέδιο προβλέπει ιδιαίτερα την αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης για πλήρη σύνταξη και την αλλαγή του τρόπου υπολογισμού της. Η μεταρρύθμιση προκάλεσε μεγάλες κοινωνικές κινητοποιήσεις, των οποίων ορατές, ιδίως στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, εκφράσεις ήταν η απεργία μακράς διάρκειας στις δημόσιες συγκοινωνίες και οι μαζικές διαδηλώσεις στους δρόμους. Η μεταρρύθμιση αυτή επηρεάζει κυρίως τους δημόσιους υπαλλήλους, συμπεριλαμβανομένων των ερευνητών/τριών, οι οποίοι/ες θα δουν δραστικές μειώσεις στην σύνταξή τους.

Ταυτόχρονα, η κυβέρνηση προετοιμάζει ένα νόμο για την έρευνα πολυετούς προγραμματισμού, ο οποίος μεταμορφώνει σημαντικά τις δημόσιες υπηρεσίες στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και την έρευνα. Η ευελιξία των συμβάσεων εργασίας, ο ανταγωνισμός μεταξύ συναδέλφων και η επισφάλεια συνιστούν βασικές αρχές αυτού του νόμου.

Πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα κινητοποιούνται κατά των μεταρρυθμίσεων αυτών. Από την πλευρά τους, δεκάδες επιστημονικά περιοδικά ανθρωπιστικών και κοινωνικών επιστημών δηλώνουν ότι βρίσκονται «σε αγώνα» ή «σε απεργία». Για την υποστήριξη και τη συμμετοχή στο σημερινό κοινωνικό κίνημα, οι επιτροπές σύνταξης διαμαρτύρονται τόσο κατά του σχεδίου για τις συντάξεις όσο και κατά των νομοσχεδίων που ακούγονται σχετικά με την έρευνα. Πρόκειται για πρωτοφανή κινητοποίηση. Από πολλές πάλι απόψεις, μοιάζει ανάρμοστη: τι μπορεί να σημαίνει «κινητοποίηση» για ένα επιστημονικό περιοδικό; Να κάνει «αγώνα»; Να «απεργεί»;

 
Με την διατάραξη ή την διακοπή της δραστηριότητάς τους, αρνούμενα να μείνουν μακριά από τα όσα διαδραματίζονται στην επιστημονική κοινότητα και από την κοινωνία, τα περιοδικά αυτά επιθυμούν να αναδείξουν τόσο το πλαίσιο μέσα στο οποίο παράγονταιόσο και εκείνους/ες πουτα δημιουργούν. Επειδή το πνευματικό και συντακτικό τους έργο, η παραγωγή και η ανταλλαγή των γνώσεων που παρέχουν, απειλούνται και αυτά από τους τρέχοντες νομοθετικούς προγραμματισμούς, που συμβάλουν στην σταδιακή αποδυνάμωση της δημόσιας υπηρεσίας.

Συμβάλλωντας στη συλλογική γνώση

 
Η ύπαρξη των περιοδικών μας αποτελεί μέρος μιας αποτελεσματικής οικονομίας της γνώσης. Πρόκειται για επιστήμονες, ένα σημαντικό μέρος των οποίων είναι δημόσιοι υπάλληλοι, οι οποίοι αξιολογούν τα κείμενα, τα συζητούν, τα τροποποιούν ή τα απορρίπτουν, προκειμένου να δημοσιεύσουν τελικά όσα έργα μπορούν να συμβάλουν στη συλλογική γνώση. Αυτές τις δημοσιεύσεις στη συνέχεια τις επιμελούνται επαγγελματίες που έχουν εκπαιδευτεί στην τεκμηρίωση και στη έκδοση και που δουλεύουν με διαφορετικά εργασιακά καθεστώτα (από δημόσιοι υπάλληλοι ως συμβασιούχοι ορισμένου χρόνου). Τέλος, κυρίως πανεπιστημιακές βιβλιοθήκες, δηλαδή δημόσιοι φορείς, αγοράζουν τα περιοδικά είτε μεμονωμένα είτε συλλογικά μέσω ψηφιακών πλατφορμών. Αυτή η προσφορά μέσω διαδικτύου, δωρεάν για τους/τις φοιτητές/φοιτήτριες, επιτρέπει τη διάδοση των ιδεών πέραν του πανεπιστημιακού χώρου: δημοσιογράφοι, εκπαιδευτικοί, συλλογικότητες, αιρετοί άρχοντες, πολίτες επωφελούνται της σημαντικής συμβολής των αξιόπιστων και συνεχώς ανανεούμενων γνώσεων.

Δημόσια υπηρεσία

Αν και αυτή η οικονομία της γνώσης εξασφαλίζει τον εμπλουτισμό της τελευταίας, δεν αποφέρει ωστόσο οικονομικά κέρδη. Υποστηρίζεται από μια αόρατη υποδομή, αυτή της δημόσιας έρευνας. Είναι αυτή η δημόσια υπηρεσία που εγγυάται εκπαιδευμένο, εξειδικευμένο και σταθερό προσωπικό στις γραμματείες σύνταξης. Είναι αυτή που προσφέρει δίκτυα ή εκδοτικούς οίκους για την ψηφιοποίηση, την αρχειοθέτηση ή την προώθηση άρθρων. Είναι αυτή η δημόσια υπηρεσία που επιτρέπει την ύπαρξη ποιοτικών ψηφιακών επιστημονικών περιοδικών ανοικτής και εντελώς δωρεάν πρόσβασης. Είναι αυτή η δημόσια υπηρεσία η οποία, παρά την βραδεία επιδείνωση των συνθηκών εργασίας των διδασκόντων-ερευνητών/διδασκουσών-ερευνητριών και την επισφάλεια των νέων ερευνητών/τριών,  συνεχίζει να τους/τις προσφέρει τον απαραίτητο χρόνο για να συμμετέχουν στις επιτροπές σύνταξης, να συλλαμβάνουν ειδικά αφιερώματα, να διαβάζουν, να αξιολογούν και να συζητούν τα προτεινόμενα άρθρα. Αλλά τελικά, τα έσοδα που έχουν τα περιοδικά δεν χρησιμοποιούνται για την αμοιβή των επιστημόνων που τα στηρίζουν ή των εργαζομένων που τα δημιουργούν. Αυτά τα λίγα εισοδήματα επιστρέφουν στις εταιρείες που τα εκδίδουν και ακόμη περισσότερο που τα διανέμουν εντός ενός πολύ εύθραυστου εκδοτικού τομέα – εκτός και αν χρησιμοποιούνται ψηφιακά μέσα ανοικτής πρόσβασης, στα οποία έχουν αρχίσει τα τελευταία χρόνια να προσφεύγουν ορισμένα περιοδικά και τα οποία πρέπει να ενισχυθούν ώστε να διαδοθεί ακόμη περισσότερο η επιστημονική γνώση.

Ο νόμος για την έρευνα, όπως ανακοινώθηκε, πρόκειται να υπονομεύσει τα θεμέλια αυτής της τριπλής οικονομίας των περιοδικών (χρηματικής, επιστημονικής και ανθρώπινης). Δίνει ένα σκληρό χτύπημα στο προσωπικό που υποστηρίζει την έρευνα, το οποίο ακριβώς εξασφαλίζει την επιβίωση των περιοδικών ως αντικείμενα, ως κατασκευασμένα προϊόντα (ακόμη και διαδικτυακά, ακόμη και στον εικονικό χώρο, ένα κείμενο είναι σελιδοποιημένο και επιμελημένο). Το προσωπικό αυτό θα βιώσει την επισφάλεια εφόσον ο νόμος για την έρευνα υποκαθιστά την μόνιμη απασχόληση με συμβάσεις έργου. Ως αποτέλεσμα, τα περιοδικά, ήδη εύθραυστες συλλογικές οντότητες, θα υποχρεωθούν να αναλώνουν χρόνο και ενέργεια ώστε να υποβάλουν λεπτομερώς επεξεργασμένα ειδικά αφιερώματα και να διεκδικούν το προνόμιο των λίγων ωρών εργασίας από την σύμβαση ενός/μίας επαγγελματία στην έκδοση.

Αυτός ο νόμος ενισχύει δραστικά την αβεβαιότητα στους νέους ερευνητές και στις νέες ερευνήτριες.

Η προώθηση της έρευνας μέσα από ερευνητικά προγράμματα ορισμένου χρόνου και η δραστική μείωση στις προσλήψεις μόνιμων ερευνητών/τριών ενισχύουν δραστικά την αβεβαιότητα στους νέους ερευνητές και στις νέες ερευνήτριες που αναζητούν θέσεις εργασίας, οι οποίοι/ες παρόλα αυτά συνεισφέρουν μαζικά στην παραγωγή επιστημονικών άρθρων και στην δυναμική ανανέωση της γνώσης. Η ενίσχυση με δημόσιο χρήμα των αδιευκρίνιστων και αφανών «μεγάλων κοινωνικών προκλήσεων» εισάγει τον μαλθουσιανισμό στην επιστημονική παραγωγή καθώς και την «δαρβινική» εξάλειψη – σύμφωνα με τους δυσοίωνους όρους του διευθυντή του CNRS (Εθνικό Ίδρυμα Επιστημονικών Ερευνών) – των περιοδικών που δεν ανταποκρίνονται άμεσα σε αυτές τις «μεγάλες προκλήσεις». Με τον τρόπο αυτό, ο νόμος συμβάλλει στον περιορισμό του πλουραλισμού και της ανεξαρτησίας της δημόσιας έρευνας.

 
Είτε απεργούν είτε αγωνίζονται, είτε δημοσιεύουν ένα λευκό τεύχος είτε δημοσιεύουν κείμενα σχετικά με τις τρέχουσες και τις μελλοντικές μεταρρυθμίσεις, τα περιοδικά απροσδόκητα δείχνουν την άλλη όψη του νομίσματος και αποκαλύπτουν όλες τις προϋποθέσεις για την παραγωγή και διάδοση της γνώσης που είναι και ανεξάρτητη (ιδιαίτερα από τις χρηματοδοτήσεις των βιομηχανιών) και αξιόπιστη (εφόσον συζητιέται από επιστήμονες υψηλού επιπέδου) και καινοτόμος (αποτελώντας τη βάση των μελλοντικών πανεπιστημιακών εγχειριδίων, και των μετέπειτα σχολικών).

Τα περιοδικά μας οφείλουν την ύπαρξή τους μόνο στην δημόσια έρευνα. Βλέποντας και τα δύο αυτά να απειλούνται ταυτόχρονα, μας κάνει, εμάς την κοινότητα των αγωνιζόμενων περιοδικών, να εναντιωθούμε με την μέγιστη σταθερότητα στα υπό συζήτηση μεταρρυθμιστικά σχέδια.

Κατάλογος των συμμετεχόντων περιοδικών:

https://universiteouverte.org/2020/01/20/liste-et-motions-des-revues/

Μην διστάσετε να αναμεταδώσετε αυτές τις διαβουλεύσεις στα πανεπιστήμια σας, στα ερευνητικά σας κέντρα, στους επιστημονικούς σας συλλόγους και στα περιοδικά όπου συμμετέχετε. Μην διστάσετε να επικοινωνήσετε μαζί μας και να δηλώσετε την υποστήριξή σας σε αυτήν την κινητοποίηση στην ακόλουθη διεύθυνση:

SupportAcademicJournalsProtest@protonmail.com

Η λογική στην οποία οι Γάλλοι επιστήμονες αντιτίθενται σήμερα συναρτάται με δυναμικές παγκοσμίου εμβέλειας. Μόνο συλλογικά και σε διεθνή κλίμακα μπορούμε να τους αντιμετωπίσουμε.

Crédit photo: Elsa Broclain PH